Oświetlenie biurowe powinno spełniać określone normy. Pracodawca, który ich nie zrealizuje, musi się liczyć z karami finansowymi w razie kontroli BHP. Efektem ubocznym niedostatecznie doświetlonej przestrzeni może być również niższa produktywność pracowników. To jeden z wielu powodów, dla których warto podejść poważnie do kwestii oświetlenia biura. Realizacja norm opisanych w przepisach to absolutne minimum. Firmy mające na względzie dobrostan pracowników wychodzą daleko poza ramy i inwestują w oświetlenie wspierające naturalny rytm dobowy człowieka.

 

O konieczności odpowiedniego oświetlenia przestrzeni biurowej jest mowa w artykule 207 kodeksu pracy oraz § 26. rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny. Najwięcej konkretnych informacji znajdziemy jednak w normie: PN-EN 12464-1:2012 Światło i oświetlenie. Oświetlenie miejsc pracy Część 1: Miejsca pracy we wnętrzach. Na jej mocy pracodawca zobowiązany jest do:

• Oświetlenia ogólnego biura światłem o natężeniu min. 300 lx.
• Oświetlenia stanowisk komputerowych światłem o natężeniu min. 500 lx.
• Zadbania o odpowiedni rozkład luminacji w pomieszczeniu.
• Unikania olśnienia, migotania efektu stroboskopowego i innych potencjalnie szkodliwych zjawisk.
• Realizacji zaleceń w sposób efektywny energetycznie.

 

Ponadto biuro powinno być oświetlone światłem dziennym. Jeśli pracownik spędza w danym pomieszczeniu więcej niż 4 godziny dziennie, jest to absolutnie niezbędne. Oczywiście należy zadbać o to, aby promienie słoneczne nie powodowały odbłysków na ekranach komputerów. W tym celu biurka najlepiej ustawić prostopadle do okien.

W przestrzeniach biurowych najlepiej sprawdzają się panele LED emitujące światło rozproszone. Dzięki temu, że są wbudowane w sufit nie odbijają się one w monitorach i nie powodują odbłysków. Należy jednak zadbać o ich odpowiednie rozmieszczenie. Światło powinno być skierowane na blat biurka, a nie na ekran komputera czy twarz pracownika.

Inne ciekawe rozwiązanie to zwieszane oprawy LED. Przypominają one popularne świetlówki, ale w praktyce jest to znacznie doskonalsze rozwiązanie zaprojektowane specjalnie z myślą o biurach. Źródła LED zostały ukryte wewnątrz podłużnej obudowy, która zapewnia wysoki poziom natężenia światła i jednocześnie delikatnie je rozprasza, zapobiegając odbłyskom i efektowi olśnienia.

Normy oświetleniowe koncentrują się na odpowiednim natężeniu i rozmieszczeniu światła. Jeśli zależy nam jednak na tym, aby pracownicy czuli się w biurze prawdziwie komfortowo, warto zadbać o to, aby oświetlały je produkty najwyższej jakości o parametrach zbliżonych do światła dziennego. Jest to kluczowe zwłaszcza w miesiącach zimowych, gdy do wnętrz dociera bardzo mało promieni słonecznych.

 

Oto parametry, na które należy zwrócić szczególną uwagę:

 

Wskaźnik oddania barw CRI. Dla światła dziennego wynosi on 100 Ra. Na rynku nie ma jak na razie produktów, w których świetle przedmioty wyglądałyby równie naturalnie, co w świetle słonecznym. Najwyższej jakości LEDy mają jednak CRI w wysokości 80-90 Ra. To właśnie tego rodzaju produkty należy wybierać – czy to do biura, czy wnętrz mieszkalnych.

 

Temperatura barwowa światła. W przypadku światła słonecznego nie jest ona stała – do południa słońce emituje intensywne, dość chłodne światło, a potem stopniowo się ociepla aż osiągnie pomarańczowo-czerwoną barwę. Pod wpływem tego procesu nasze organizmy nauczyły się reagować na chłodne światło pobudzeniem. To ciepłe natomiast nas relaksuje i odpręża.

 

Warto również wiedzieć, że rynku jest już dostępne oświetlenie zaprojektowane według konceptu Human Centric Lighting. Jest ono w stanie imitować zachowanie słońca i dostosowywać się do naturalnego rytmu dobowego człowieka. Przykładem takiego rozwiązania jest oświetlenie Signify NatureConnect. Nie tylko odwzorowuje ono naturalny rytm światła słonecznego, ale także tworzy iluzję rzeczywistego nieba we wnętrzu. Dzięki temu rozwiązaniu oprawy bardziej niż klasyczne panele LED przypominają świetliki w suficie. Niekiedy trudno uwierzyć, że emitowane przez nie światło nie jest światłem słonecznym. Zimą różnica jest jednak wyraźna – podczas gdy na zewnątrz słońca jest jak na lekarstwo, biuro jest skąpane w letnim świetle. Nietrudno domyślić się, że w takich warunkach pracownicy mają więcej energii i zwyczajnie czują się lepiej.

Katowicka siedziba Honeywell może być wzorem dla wszystkich tych, którzy nie są pewni, jak powinno wyglądać oświetlenie stanowiska pracy w biurze. Dzięki licznym przeszkleniom do wnętrza dostaje się bardzo dużo światła dziennego. Biurka są ustawione prostopadle do okien, ponieważ jest to najbardziej optymalne pod względem ergonomii. Dodatkowo każde stanowisko doświetlają oprawy sufitowe zintegrowane w ramach systemu Interact Office.

 

System Interact Office pozwala sterować oświetleniem z poziomu aplikacji mobilnej, dzięki czemu można łatwo dopasować je do bieżących potrzeb. Możliwa jest również znacząca automatyzacja. Dzięki wbudowanym czujnikom oświetlenie może samodzielnie zmieniać parametry w zależności od pogody, pory dnia oraz liczby osób w biurze. Tym samym jest w stanie wspierać rytmy dobowe pracowników Honeywell. Rano wita ich jasne, dość chłodne światło, które dodaje im energii i pozytywnie nastraja do pracy. Im bliżej wieczora, tym staje się ono cieplejsze.

 

Jednocześnie system monitoruje i optymalizuje zużycie energii. Dzięki temu, że natężenie oświetlenia nie jest stałe, tylko dopasowuje się do ilości światła dziennego, stanowiska pracy mogą być doświetlane przez cały dzień, nie marnując przy tym prądu. Chodzi o to, aby światło dzienne i elektryczne się równoważyły i zapewniały pracownikom optymalne warunki do pracy. Dzięki technologii daylight harvesting wykorzystywanej przez Interact Office jest to możliwe.

 

Czujniki znajdujące się w oprawach gromadzą także mnóstwo danych na temat sposobu, w jaki pracownicy korzystają z biura. Można je wykorzystać do skuteczniejszego zarządzania przestrzenią – np. rezerwowania biurek czy sal konferencyjnych.