Wat heb je aan een duurzaam gebouw waar mensen ziek van worden?

De behoefte aan energie-efficiëntie en het vermijden van bouw-en aanpassingswerkzaamheden wordt groter. Duurzaamheid staat – terecht – hoog op de agenda’s van gebouweigenaren en -exploitanten. Maar wat voor nut heeft een CO2-neutraal gebouw dat het welzijn van de mensen die erin werken schaadt?

Het feit dat duurzaamheid de gezondheid van zowel de planeet als haar bewoners ten goede komt wordt steeds breder onderschreven. Deze erkenning komt tot uiting in gezonde bouwnormen zoals Fitwel en de WELL Building Standard. Beiden erkennen de belangrijke rol die verlichting moet spelen bij het "gezond" maken van een gebouw. De Well Building Standard heeft verschillende categorieën aanbevelingen die specifiek betrekking hebben op circadiane verlichting.

De WELL Building Standard is een op prestaties gebaseerd systeem dat punten toekent voor gemeten, gecertificeerde en bewaakte kenmerken van de gebouwde omgeving. WELL definieert normen voor functies die van invloed zijn op de menselijke gezondheid en het welzijn in werkomgevingen, waaronder verlichting, lucht, water, voeding, fitness, comfort en geest.

Een studie uitgevoerd door onderzoekers van MIT toont aan dat huurprijzen voor gebouwen met WELL-certificering per vierkante meter tussen 4,4% en 7,7% hoger zijn dan voor niet-gecertificeerde gebouwen. Deze premie voor gezonde ruimtes staat los van alle andere factoren, zoals LEED-certificering, bouwleeftijd, renovatie, huurperiode en submarkt. Dit heeft bijgedragen aan een explosieve vraag naar gebouwen om te voldoen aan de WELL-norm. Meer dan 2.000 organisaties, waaronder 20% van de Fortune 500-bedrijven, gebruiken nu WELL-standaarden in hun roadmap.

De WELL Building Standard erkent het feit dat verlichting veel meer inhoudt dan werknemers goed genoeg laten zien om hun werk uit te voeren. De huidige lichtomstandigheden in veel gebouwen voldoen aan de visuele behoeften van medewerkers, maar niet noodzakelijkerwijs aan hun circadiane (niet-visuele) eisen. Om deze tekortkoming aan te pakken, biedt de WELL-standaard richtlijnen voor verlichting die specifiek is ontworpen om het welzijn van werknemers te verbeteren.

WELL specificeert negen categorieën die betrekking hebben op licht en verlichting. Drie hiervan - L01 Light Exposure, L02 Visual Lighting Design en L03 Circadian Lighting Design - geven aanbevelingen en eisen voor de beste manier om mensgerichte en melanopische verlichting in een gebouw in te zetten.

• L01 probeert synchronisatie van menselijke circadiane ritmes met de natuurlijke dag-nachtcyclus te ondersteunen door blootstelling aan gezond binnenlicht met behulp van daglicht en elektrische lichtstrategieën. Daglicht kan naar worden gehaald met behulp van ramen, atriums en dakramen, en door werkplekken binnen een maximale afstand van ramen te plaatsen. Verlichtingsstrategieën moeten worden gebaseerd op specifieke waarden voor verlichtingssterkte en inzichten in de effecten van licht op het menselijke circadiane systeem.

• L02 vraagt om een goed visueel lichtontwerp, zodat elke binnen- en buitenruimte de juiste verlichtingssterktes heeft. Het doel is om met elektrische verlichting visueel comfort te bieden en de gezichtsscherpte voor alle gebruikers te verbeteren. Alle binnen- en buitenruimtes (inclusief overgangsgebieden) moeten voldoen aan normen voor verlichtingssterkte die zijn gespecificeerd in diverse ‘industry standard’ richtlijnen voor verlichting.  De verlichtingssterkte moet ook rekening houden met de taken en de leeftijd van de bewoners.

• L03 definieert specifieke eisen voor het ondersteunen van circadiane en psychologische gezondheid door blootstelling aan daglicht binnenshuis en gezichten op buiten. Deze omvatten minimale lichtniveaus voor gespecificeerde duur op specifieke tijdstippen van de dag.

Het belang van het reguleren van het circadiane ritme en de invloed die licht op mensen heeft, betekent dat ondersteuning van welzijn op de werkplek maatwerk vereist. Veel werknemers worden onvoldoende blootgesteld aan natuurlijk, helder daglicht gevolgd door duisternis voor een goede nachtrust en melatonineproductie. Variabele, instelbare, instelbare kantoorverlichting kan deze situatie verbeteren door het juiste licht in de juiste hoeveelheden op de juiste momenten te leveren en zo een optimaal circadiaans welzijn te ondersteunen.